Szydełkujemy (4): Koronka filetowa
Czas najwyższy powrócić do przerwanego na dłuższą chwilę kursu szydełkowego. Zgodnie z obietnicą dziś więc przećwiczymy już na konkretnym wzorze niektóre oczka, pokazane w poprzedniej lekcji. Na początek pokażę jedną z najprostszych technik dziergania, czyli szydełkową koronkę filetową. Jest to uproszczona wersja klasycznej koronki filetowej, wykonywanej metodą haftu igłą na przygotowanej wcześniej siatce. Historycy koronkarstwa prapoczątków filetu upatrują m.in. w Grecji. Największą popularnością technika ta cieszyła się w XVI i XVII stuleciu, głównie we Francji, skąd wywodzi się nazwa (le filet). Wykonywane za jej pomocą mankiety, żaboty i ozdobne wykończenia bielizny kosztowały prawdziwy majątek i były przekazywane z pokolenia na pokolenie jako cenny spadek. Nie wszystkich jednak było stać na takie kosztowności, z czasem opracowano więc znacznie łatwiejszą do wykonania, a więc i tańszą wersję szydełkową (le crochet filet). Filet szydełkowy swoje „złote lata” przeżywał na początku XX wieku, jako alternatywa dla innych, bardziej skomplikowanych technik szydełkowania (m.in. koronki irlandzkiej lub brugijskiej). Dziś, oprócz coraz rzadziej spotykanych oryginalnych filetowych koronek igłowych oraz bardzo popularnych szydełkowych, wykonywane są również ich tanie maszynowe imitacje, najczęściej z nici syntetycznych (firany, obrusy, serwetki itp.)
Klasyczna koronka filetowa
Filet szydełkowy
Tyle wstępu historycznego. A jak wykonuje się szydełkowe filety? Naprawdę bardzo, bardzo prosto. Do ich tworzenia wykorzystuje się jedynie dwa typy oczek: oczko łańcuszka i pojedynczy lub podwójny słupek. Kolejne rzędy lub okręgi (bo tą techniką można tworzyć nie tylko prostokątne lub kwadratowe prace) są kombinacją pustych i pełnych kratek układających się we wzory, rozrysowane w postaci schematów. Ja proponuję Wam wykonanie kwadratowej serwetki z motywem róży.
Schemat wzoru pochodzi se strony http://www.kufer.co.uk
Zaczynamy od obliczenia, ile kratek wszerz ma nasz wzór i przemnożenia tej liczby przez trzy + jeden na oczko początkowe. Wykonujemy tyle oczek łańcuszka, ile wynika z naszych obliczeń. W przypadku powyższego schematu będą to 23 kratki, czyli 70 oczek. Kontynuujemy pracę zgodnie ze schematem. Białe kwadraciki oznaczają puste kratki, czarne zaś – kratki pełne.
Początek robótki – oczka łańcuszka
Nawijamy nitkę na szydełko raz lub dwa razy, w zależności od tego, czy chcemy, aby nasze kratki były mniejsze lub większe, czyli wykonane ze słupków pojedynczych lub podwójnych. Większość wzorów filetowych rozpoczyna się od pustej kratki. By ją wykonać, wkłuwamy się w 5 oczko łańcuszka licząc od szydełka i robimy słupek. Żeby wydziergać kolejną kratkę pustą robimy dwa oczka łańcuszka, omijamy dwa oczka poprzedniego rzędu i robimy kolejny słupek. Kratkę pełną tworzą trzy kolejno idące po sobie słupki (+ czwarty słupek, który jest już właściwie ścianką kolejnej kratki).
Pierwszy rząd – puste kratki
Zakończenie pierwszego rzędu
Po wykonaniu każdego rzędu odwracamy robótkę. By wykonać pełną kratkę na początku rzędu robimy dwa oczka łańcuszka zastępujące pierwszy słupek, a następnie trzy kolejne słupki, w dwa oczka łańcuszka oraz w słupek poprzedniego rzędu. Gdy rząd zaczyna się pustą kratką, należy zrobić 4 oczka łańcuszka, ominąć dwa oczka łańcuszka z poprzedniego rzędu, nabrać nitkę i zrobić słupek, wkłuwając się w drugi słupek poprzedniego rzędu. Kiedy dziergamy ostatni słupek w danym rzędzie, a poprzedni rząd zaczynał się pustą kratką, wkłuwamy się w trzecie oczko łańcuszka tworzącego tę kratkę.
Pusta kratka na początku rzędu
Ja do wykonania serwetki użyłam cienkiego bawełnianego kordonka Muza 20 (30 tex x 4/100 g/830 m) polskiej firmy Ariadna, w odcieniu écru. Jest gładki i mocno skręcony, więc nie zaczepia się, ani nie rozdwaja. W sam raz dla osób zaczynających naukę szydełkowania. Do nici o tej grubości najlepsze będzie szydełko 1,1 mm lub 1,25 mm.
Kratki pełne i puste
Kolejne oczka i rzędy
W następnej lekcji pokażę kilka sposobów na łatwe i efektowne wykończenie serwetki. Opowiem też nieco więcej o schematach i opisach wzorów, a także na temat oznaczeń poszczególnych typów oczek, z jakimi można spotkać się w książkach i czasopismach szydełkowych.
Aby przypomnieć sobie pozostałe lekcje zajrzyj tutaj:
Szydełkujemy (1): Odrobina teorii
Szydełkujemy (2): Nici, włóczki, szydełka i inne
Szydełkujemy (3): Pierwsze oczka
Szydełkujemy (5): Skróty, symbole, opisy, schematy
Szydełkujemy (6): Woda, krochmal i żelazko
Szydełkujemy (8): Proste ćwiczenie
Szydełkujemy (9): Koronka filetowa – dodawanie i ujmowanie kratek
Szydełkujemy (10): Słupek reliefowy
Szydełkujemy (11): Półsłupek reliefowy
Szydełkujemy (12): Ścieg tkany – prosty i efektowny
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, możesz go polubić, skomentować i/lub polecić znajomym. Dziękuję!
Tagi: kordonek bawełniany, koronka filetowa, kurs szydełkowy, nici bawełniane, oczka szydełkowe, serwetka, szydełkujemy
Super kurs, bo zawsze się zastanawiałam jak się robi takie wzory. Stałe liczenie oczek jednak skutecznie mnie odstrasza od takiej misternej roboty, ale kiedyś, jak córcia da więcej czasu wolnego, na pewno spróbuję…a w ogóle, to masz wiele ciekawych starych przedmiotów, typu naparstniki, nożyczki -cuda!
Dziękuję. Cieszę się, bo miałam wątpliwości, czy udało mi się opisać wszystkie czynności w zrozumiały sposób. A to liczenie oczek tylko na początku wydaje się kłopotliwe. Potem idzie całkiem szybko. Co do staroci – o tak, mam tego całkiem sporo! Graciara jestem i już!
Podoba mi się kursik. Jasno i zrozumiale opisujesz etapy pracy. Pozdrawiam.
Dziękuję. Bardzo się cieszę. O to właśnie chodziło. Pozdrawiam.
Bardzo czytelny kurs, dzięki temu „filetowanie” staje się nieco jaśniejsze. Niestety mam trochę (?) bardziej skomplikowaną serwetkę (która baaardzo mi się podoba) i nie wiem, jak zrobić elementy inaczej oznakowane. tu link do wzoru https://plus.google.com/photos/112627637132910146309/albums/5917886614538608529/5917886623841165458?pid=5917886623841165458&oid=112627637132910146309 , jeśli ktoś może mi pomóc, będę wdzięczna. Czy ten środek robi się osobno, z góry przepraszam, jesli zadałam durne pytanie, ale to będzie moja pierwsza taka serwetka.
Ja już mam taką wydzierganą – środkową część (materiałową) zastąpiłam zwykłą siatką (słupkowo – łańcuszkową) do domknięcia do prostokąta i dzięki temu nie robiłam jej z 4 części tylko od razu całość. Najgorszy jest pierwszy rząd siatki, potem już z górki!
Z podlinkowanego schematu wynika, że serwetka ma być kwadratowa, w środku łączona z materiałem w kształcie rombu (biały trójkąt w lewym górnym rogu stanowi 1/4 rombu,tak jak wykres stanowi 1/4 całego wzoru). Te „dziwne” oznaczenia to łuki z oczek łańcuszka (najczęściej stosuje się w tego typu wzorze łuki z 5 oczek). A serwetkę robi się tak: najpierw wykonujemy osobno wszystkie cztery części, potem łączymy je i mierzymy, jakiej wielkości materiał na środek będzie potrzebny. Materiał obrzucamy szydełkiem tzw. ściegiem tunezyjskim i przyłączamy wydzierganą resztę serwetki. Nie wiem, czy taki ogólny opis w czymś pomoże. Życzę powodzenia w dzierganiu i jestem wielce ciekawa efektów, bo wzór rzeczywiście bardzo ładny. Pozdrawiam
ja dopiero zaczynam przygodę z szydełkiem. Już jako dziecko chciałam się nauczyć, ale nie miałam od kogo. Teraz w dobie internetu postanowiłam nie odpuścić. Zamówiłam niedawno kordonek, teraz odkryłam, że taki sam jak ten, o którym piszesz. Poćwiczę i zacznę tworzyć:) Podoba mi się Twoja strona, bo znajduję tutaj objaśnienia do schematów, do tej pory widziałam schemat i zmieniałam stronę, bo nie wiedziałam co z tym zrobić. Czyli mogę na zeszycie w kratkę zamalować kwadraty tworząc jakiś wzór, a potem dzięki Twoim objaśnieniom zmienić papierowy wzór na kordonkowy motyw, tak?
Jak ja się cieszę, że tutaj trafiłam:)
Dzięki za czas jaki poświęcasz tworzeniu tej strony:)
Serce rośnie, gdy się czyta taki komentarz… Bardzo się cieszę, że moja strona spełnia swoje zadanie, ucząc, podpowiadając i (mam nadzieję) inspirując do twórczego działania. Tak, najłatwiejszym sposobem projektowania własnych lub kopiowania już istniejących wzorów na szydełkową koronkę filetową jest rozrysowanie go na kartce w kratkę. Zapraszam do kolejnych odwiedzin. Mam teraz wspaniałą motywację, do dalszej pracy nad stroną. Pozdrawiam
zabraniasz kopiowania nie swoich schematów np. róża, którą bez trudu można skopiować z grafiki
Dziękuję, że zwróciłaś mi na to uwagę. Naniosłam już poprawkę w formułce u dołu strony. Mam nadzieję, że teraz brzmi to zgrabniej. Niestety, z przyczyn technicznych nie mogę odblokować możliwości kopiowania schematów, ponieważ wówczas musiałabym odblokować wszystkie ilustracje. A nie chcę z kolei zalepiać swoich zdjęć znakami wodnymi, bo i tak nie chronią przed kopiowaniem. Jeśli ktoś potrzebuje schematu, jak słusznie zauważyłaś, znajdzie go bez trudu w grafice Google. A jeśli nie, to zawsze jest do dyspozycji magiczne słowo „poproszę”. Pozdrawiam i zapraszam do ponownych odwiedzin mojej robótkowej szuflady. 🙂
świetnie napisane..
Dziękuję. 🙂
Witam,
Szukam i szukam i znaleźć nie mogę 🙁 Czy mogłabyś mi pomóc?
Nie mam dużego doświadczenia w szydełkowania, a chciałabym zrobić zazdroskę techniką filet. Zazdroska ma u dołu „ząbki” i o ile dodanie okienka nie jest już dla mnie problem o tyle ujęcie okienek jest dla mnie zagadką. Czy należy przerobić oczka ścisłe czy chodzi o coś innego? To ten schemat :
https://www.pinterest.com/pin/468515167463086696/
Pozdrawiam i z góry dziękuję 🙂
Dzień dobry
Już spieszę z odpowiedzią. Sprawa jest bardzo prosta. Standardowa kratka filetowa ma cztery oczka. Jeśli chcemy ująć kratkę na początku rzędu, robimy trzy oczka ścisłe. Czwarte oczko jest zarazem pierwszym oczkiem kolejnej kratki, więc wykonujemy oczko ścisłe i dwa (lub odpowiednio więcej) oczka łańcuszka zastępującego pierwszy słupek i dalej postępujemy według wzoru. Jeśli potrzebujemy ując więcej kratek na początku rzędu, liczymy, iloma oczkami ścisłymi musimy je zastąpić, pamiętając, że zawsze ostatnie oczko ostatniej omijanej kratki będzie pierwszym oczkiem kratki, którą już mamy normalnie wykonać.
Jeszcze prościej przedstawia się sytuacja, gdy mamy ując kratki na końcu rzędu. Po prostu wykonujemy rządek kratek do miejsca, w którym mamy je ując, odwracamy robótkę i wykonujemy kolejny rząd kratek.
Opis być może brzmi nieco zawile, ale mam nadzieję że udało mi się rozwiać wątpliwości.
Pozdrawiam i życzę powodzenia w szydełkowych zmaganiach.
Bardzo dziękuję! Opis nie jest zawiły,a bardzo precyzyjny.Potwierdziło się, że dobrze myślałam z tymi oczkami ścisłym 🙂 Wydawało mi się tylko, że ten bok kratki zrobi się odrobinę za gruby.
Tak na marginesie powiem,że to będzie firaneczka do domku w skali 1:12 robiona z nici maszynowych szydełkiem 0,4 mm więc zależy mi żeby było jak najdelikatniej stąd moje wątpliwości.
Pozdrawiam serdecznie i jeszcze raz dziękuję 🙂