Szydełkujemy (2): Nici, włóczki, szydełka i inne

Zgodnie z tytułem wpisu, drugą lekcję szydełkowania zacznę od kilku słów o tym, z czego mogą powstawać robótki szydełkowe. Możliwości jest mnóstwo. Właściwie do szydełkowania nadaje się niemal każde włókno, zarówno naturalne pochodzenia roślinnego (np. z bawełny, lnu, konopi) oraz zwierzęcego (z wełny i jedwabiu), jak i syntetyczne (m. in. poliestrowe, akrylowe) oraz ich mieszanki. Ciekawe efekty może dawać również zastosowanie nici metalizowanych, cienkiego drutu, nici chirurgicznych, giętkiej żyłki, wstążek bądź taśm pasmanteryjnych oraz pasków folii (tzw. zrywek). Oczywiście różne materiały można odpowiednio mieszać i łączyć ze sobą. Oprócz rodzaju materiału, jaki wybierzemy, bardzo istotna jest grubość włókna. Od tego będzie zależała wielkość i faktura robótki, a także komfort pracy nad nią. Osobom początkującym raczej odradzam zaczynanie dziergania od moherowych wełen o długim plączącym się włosie, czy cieniutkich, bardzo delikatnych nici jedwabnych.

Nić o gęstym splocie

Włóczka w różnych odcieniach

Przy okazji warto nadmienić, że w przemyśle przędzalniczym obowiązuje wiele kategorii i nazw, zależnie od materiału, grubości i gęstości splotu, ilości użytych włókien, stopnia ich skręcenia, polerowania itp. Na potrzeby szydełkowania przydać się mogą nici do szycia i haftowania, muliny, kordonki, atłaski oraz różnego rodzaju włóczki. Na większości szpulek i motków widnieją ułatwiające wybór informacje. Oprócz nazwy i materiału, z jakim mamy do czynienia, długości i/lub wagi nici, jest też tajemnicze, często błędnie interpretowane oznaczenie numeryczne. Co ono tak naprawdę oznacza? Posłużę się tu przykładem często przeze mnie używanego kordonka bawełnianego Kaja 15: 50 tex x 3. 50 tex to wyrażona w międzynarodowej jednostce waga (w gramach)  pojedynczego włókna o długości 1000 m, zaś 3 to ilość włókien w splocie nici. Oglądając etykiety znajdziemy na nich również nr partii produktu. Wszystkie te oznaczenia maja ułatwić prawidłowy wybór przede wszystkim w przypadku, gdy wykonujemy robótkę o dokładnie zaplanowanych wymiarach. Należy bowiem pamiętać o tym, że nici lub włóczki nawet o takiej samej długości i wadze szpulki/motka dadzą różny efekt, ponieważ różnią się właśnie ilością włókien i gęstością splotu. Nawet ta sama nitka z różnych partii produkcyjnych może mieć również nieco inny odcień, dlatego kiedy planujemy wykonanie większej pracy, najlepiej kupić od razu wystarczającą ilość materiału o jednakowym numerze seryjnym. Warto również zwrócić uwagę, czy dana nić w procesie produkcji była merceryzowana, czyli uodporniona na deformację pod wpływem wysokiej temperatury, z jaka będą mieć do czynienia nasze robótki podczas prania i prasowania.

Łączenie ażurowych kwadratów

Z metalizowanej nici

Aby praca przyniosła pożądany efekt, do nici lub włóczki trzeba również dobrać główne narzędzie pracy: szydełko o odpowiedniej grubości. Szydełka, czyli pręciki z końcówką wyprofilowaną w formie haczyka, mogą być proste, z rączką wykonaną z drewna lub tworzywa, bądź też zaopatrzone w płaskie zwężenie ułatwiające ich trzymanie w dłoni. Bywają również szydełka podwójne o haczykach na obu końcach. Cieńsze szydełka produkowane są głównie ze stali, teflonu i aluminium, grubsze natomiast robi się z drewna, bambusa, stali lub plastiku. Można również trafić na stare szydełka z kości lub rogu. Ważne, aby powierzchnia szydełka była gładka i nie zaczepiała nici z której dziergamy. Grubość szydełka, czyli średnica łapiącego nitkę haczyka wyrażona w milimetrach, bywa oznaczana na różne sposoby. W zamieszczonej tutaj tabelce zebrane zostały rozmaite numeracje, z którymi najczęściej można się spotkać. Na wielu etykietach nici i włóczek znajduje się informacja o optymalnym dla danego materiału rozmiarze szydełka. Podobne podpowiedzi zawierają również instrukcje towarzyszące konkretnym wzorom szydełkowym, zamieszczanym w czasopismach lub książkach. Specyficznym rodzajem szydełka jest szydełko tunezyjskie, znacznie dłuższe od zwykłego, zakończone w ten sposób, by zapobiec zsuwaniu się dużej ilości oczek, niekiedy zaopatrzone w możliwość dołączenia żyłki. Praca na nim jest zbliżona techniką do dziergania na drutach. W tworzeniu robótek szydełkowych wykorzystywane są również tzw. widełki, za pomocą których tworzy się ażurowe taśmy łączone w większe całości.

Przybornik z historią

Szydełkowe aplikacje

Do wykończenia robótki potrzebna będzie igła lub cieniutkie szydełko do przewlekania końcówek nici oraz nożyczki do ich odcięcia. Przyda się również centymetr, zwłaszcza, gdy dokładnie planujemy rozmiar robótki. Warto też zaopatrzyć się w ogranicznik do zabezpieczenia rozpoczętej robótki przed nieplanowanym spruciem. Gotowe plastikowe ograniczniki są w asortymencie większości pasmanterii. Można również wykonać je samodzielnie. Potrzebne nam będą do tego: karabińczyk jubilerski, czyli zapięcie do naszyjników i korali, jeden większy lub kilka mniejszych koralików z dowolnego materiału, drucik w kolorze karabińczyka, a także szczypce jubilerskie (tzw. bociany) oraz obcążki z cienkimi ostrzami. Nawlekamy koralik lub całą kompozycję koralików na drucik. Obcążkami odcinamy jego nadmiar, pozostawiając po ok. 8 mm z każdej strony. Następnie szczypcami zawijamy go w pętelkę na obu końcach. Do jednej z pętelek przymocowujemy zapięcie. I gotowe! W roli ograniczników można wykorzystać również gotowe ozdobne zawieszki (charms) do bransoletek.

Narzędzia i przybory

Oczka pod kontrolą

Ponieważ lekcja materiałoznawcza tak ogromnie się rozrosła, instrukcje dotyczące wykonywania poszczególnych rodzajów oczek oraz informacje o tym, co warto wiedzieć przystępując do realizacji swego pierwszego wzoru, a także przykład prościutkiej robótki, w sam raz na dobry początek, znajdziecie w lekcji trzeciej.

Aby przypomnieć sobie pozostałe lekcje zajrzyj tutaj:

Szydełkujemy (1): Odrobina teorii

Szydełkujemy (3): Pierwsze oczka

Szydełkujemy (4): Koronka filetowa

Szydełkujemy (5): Skróty, symbole, opisy, schematy

Szydełkujemy (6): Woda, krochmal i żelazko

Szydełkujemy (7): Na okrągło

Szydełkujemy (8): Proste ćwiczenie

Szydełkujemy (9): Koronka filetowa – dodawanie i ujmowanie kratek

Szydełkujemy (10): Słupek reliefowy

Szydełkujemy (11): Półsłupek reliefowy

Szydełkujemy (12): Ścieg tkany – prosty i efektowny

Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, możesz go polubić, skomentować i/lub polecić znajomym. Dziękuję!